‘Werken is zoveel meer dan geld alleen.’ Ik hoor het mezelf zeggen. Zeker in de wereld van de Banenafspraak. Mensen met arbeidsbeperking zijn vaak extra gemotiveerd om mee te willen doen. Het gaat om erkenning, structuur, sociale contacten en zo meer. De bedrijven die met hen werken merken dat. Deze bedrijven worden vanzelf intrinsiek gemotiveerd.

Tot zover mijn geijkte verhaal. Dezer dagen werd ik getroffen door het verhaal van vooral de MKB voorzitter Jacco Vonhof. Hij is zelf trouwens één van die intrinsiek gemotiveerde ondernemers. Al voor de Banenafspraak bestond, nam hij al veel werknemers uit doelgroepen in zijn schoonmaakbedrijf aan.

Hij pleit ervoor dat meer werken moet lonen. Hij wil dat mensen er echt beter van worden als ze vanuit een uitkeringssituatie gaan werken. Dat is uit mijn hart gegrepen. Maar hoe erg is het eigenlijk dat dit een heel oude boodschap is!? Ook Vonhof heeft dit punt al eerder gemaakt.

Binnen de Banenafspraak zijn er meerdere boodschappen die al enkele jaren meegaan. Vanaf het begin klagen we over het niet inzichtelijke, niet transparante en niet volledige bestand aan werkzoekende mensen. Daarover in een andere column meer. Voor nu volstaat de conclusie dat er circa 250.000 mensen in het doelgroepenregister staan. En ongeveer de helft daarvan is aan het werk.

Hoe bereiken we die andere helft? Het feit dat werken niet (veel) meer oplevert dan de huidige uitkering is een belangrijke reden dat mensen gedemotiveerd raken. Bij meer recente politieke voorstellen – over het verruimen van bijverdiensten (naast Wajong bijvoorbeeld) – gaat het meestal om een paar tientjes. Dat zet geen zoden aan de dijk.

Het is hier niet de plaats om uit te leggen dat je door het verlies van toeslagen en dergelijke er niet alleen niet veel op vooruit gaat, maar er zelfs slechter van kan worden als je gaat werken. Lees hiertoe bijvoorbeeld de eerdere bijdrage van Nico Blok. En laat over een ding geen misverstand bestaan: de oproep van Jacco Vonhof dat werk moet lonen, raakt niet alleen de mensen in de Banenafspraak. Dit moet worden opgevolgd in het belang van iedereen. Dit geldt bijvoorbeeld voor parttimers die meer willen werken, maar ook voor mensen die uit de bijstand of de Wajong willen gaan werken.

Nieuwe Tweede Kamer, nieuwe regeringspartijen: creëer een systeem dat eerlijke belasting heft, dat toeslagen vrijwel overbodig maakt en dat een armoedeval onmogelijk maakt. Laat werk lonen en laat zo zien, echt voor de Banenafspraak te kiezen.

*Aart van der Gaag is namens werkgeversverenigingen VNO-NCW en MKB Nederland het boegbeeld Banenafspraak. De komende weken schrijft hij een serie columns over de toekomst van inclusie onder het motto ‘Kies de Banenafspraak’