‘Als wij het werk maar op een dusdanige manier organiseren, met een concessie hier en een aanpassing en gerichte begeleiding daar, zal er voor praktisch iedereen werk mogelijk zijn in Nederland’. Randstad Participatie maakt er graag werk van. Een kijkje onder de motorkap van de Banenafspraak bij een grote hr-dienstverlener. Die met het onderdeel Randstad Participatie talenten met een afstand tot de arbeidsmarkt coacht en detacheert.

Gezocht: steekproefcontroleur voor reeds gekeurde auto’s bij APK-bedrijven. Een kandidaat uit het doelgroepregister die graag met auto’s werkt en daar kennis van heeft. ‘Het ene moment controleer je of de APK-keuring van een klassieker goed is uitgevoerd. Het andere moment doe je een steekproef op een hypermoderne elektrische bolide. Je werkt vanuit huis naar diverse locatie, hebt de mogelijkheid om parttime te werken en krijgt begeleiding in de vorm van (job)coaching’.

Één blik op de recente participatievacatures van Randstad is genoeg om erachter te komen dat er op alle fronten een enorme variëteit aan banen beschikbaar is voor mensen met een arbeidsbeperking.

Van steekproefcontroleur bij de RDW tot en met medewerker heffingen bij de Belastingdienst, voor wie het leuk vindt om zich bezig te houden met fiscale wet- en regelgeving.

De enorme diversiteit in het aanbod aan vacatures geeft ook aan dat de hr-dienstverlener op alle mogelijke niveaus mikt en rekent dus gelijk af met het misverstand dat zij alleen grossiert in schoonmaak- of cateringbanen. Met daarbij de kanttekening dat alle vacatures voor mensen uit het doelgroepregister, indien nodig, op maat worden gemaakt.

Bemiddeling en coaching
Randstad Participatie bemiddelt en coacht kandidaten met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dankzij de Participatiewet en de min of meer verplichting om als werkgever mee te doen aan de Banenafspraak, komen de laatste jaren steeds meer aanvragen bij Randstad binnen van bedrijven die mensen met een arbeidsbeperking in dienst willen nemen. Het gaat om substantiële aantallen. Eerder duizenden dan honderden, schat Devran Yuca, senior-adviseur bij Randstad Participatie en daarnaast zelf ook jobcoach, in.

Randstad Participatie doet niet aan (tijdelijk) uitzenden maar detacheert alleen. Het juridisch werkgeverschap berust zeker de eerste tijd bij Randstad Participatie. De kandidaat kan er zeker van zijn dat het bedrijf waar hij of zij komt te werken, openstaat voor mensen met een arbeidsbeperking. Randstad Participatie onderzoekt van tevoren of er bij de aanbieder draagvlak bestaat bij collega’s en of het bedrijf klaar is voor mensen met een arbeidsbeperking.

Zo wordt een werkplekanalyse uitgevoerd bij de werkgever  om met elkaar af te stemmen welke vaardigheden en competenties de kandidaat nodig heeft en waar er eventueel concessies mogelijk zijn. Voor de introductie en begeleiding van de kandidaat zijn gecertificeerde jobcoaches beschikbaar. Ook voor de leidinggevende, als die dat wil.

Vast in dienst
Uitgangspunt is dat medewerkers die gedetacheerd worden, voor minimaal 6 maanden bij een opdrachtgever werken. ‘En het mooist is natuurlijk als die werkgever de gedetacheerde vast in dienst wil nemen’,  zo formuleert Devran Yuca het uiteindelijke doel: ‘Niks mooier dan dat jij de kandidaat mag vertellen dat hij een contract voor een vaste aanstelling krijgt aangeboden bij de opdrachtgever.’

Zo investeert Randstad als hr-dienstverlener naar eigen zeggen graag in talent met een arbeidsbeperking. Waarbij de mogelijkheden en niet de beperkingen centraal staan. Waarin het draait om betrokkenheid en weer meedoen met de samenleving. En bedrijven een weerspiegeling zijn van onze maatschappij. Een paar vragen naar aanleiding van de bedrijfsfilosofie en werkwijze door Randstad Participatie:

Is dit de motor van de Banenafspraak?
Devran Yuca: ‘Dat denk ik wel. Aan de voorkant is alles mooi geregeld. Maar van de markt wordt wel even anders denken gevraagd. Werkgevers krijgen te maken met regelingen die complex overkomen. En er wordt van hen – terecht – ook nog intrinsieke motivatie gevraagd. Zodat ze niet alleen voor de subsidie op loonkosten gaan, maar oog hebben voor de inzet van déze arbeidskrachten’.

Kan het zijn dat de motor hapert nu de afgesproken meters toch niet helemaal worden gehaald?
‘De overheid en het onderwijs zijn misschien wat langzamer in vergelijking met de private sector die sneller keuzes maakt. Maar we merken dat instellingen zoals de Belastingdienst een inhaalslag hebben gemaakt en hun interne processen nu zo goed op orde hebben dat zij concreet uitvoering kunnen geven aan de Banenafspraak.’

Toezicht en controle
Waar Yuca zich echt over verbaast is dat overheden in hun aanbestedingen wel allerlei eisen stellen ten behoeve van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, maar vervolgens weet bijna niemand wat daarmee gebeurt. Want toezicht en controle op de naleving is er niet. Daardoor liggen er amper harde cijfers van SROI-verplichtingen op tafel, die allang als resultaten binnengehaald hadden kunnen worden.

‘Het is ook een mindset’, concludeert Yuca aan de hand van verschillende voorbeelden waarom mensen wel of juist niet worden binnengehaald. Vanuit zijn praktijkervaring luidt het advies: ‘Leg dat CV nou eens terzijde. Kijk naar de houding en het gedrag van de mensen waar je mee praat. Dan blijk je zomaar met supergemotiveerde kandidaten te maken te hebben’.

Brief of gesprek
Hij vervolgt: ‘Maar wat wil de  werkgever? Een motivatiebrief. Ook voor een functie in de spoelkeuken van het bedrijfsrestaurant. Die heb je met chatgpt tegenwoordig zo klaar. Maar waarom moet je opschrijven waarom je de komende jaren zo graag in een spoelkeuken wilt werken? Heb je daar een motivatiebrief voor nodig? Kun je ook gewoon met elkaar in gesprek gaan?’

Waar we volgens hem in elk geval mee moeten stoppen is denken dat iedereen directeur wil worden van een grote multinational: ‘Enorm veel cateringmedewerkers en administratief medewerkers zijn zo happy met hun baan dat je hen de vraag niet eens hoeft te stellen waar zij over vijf jaar staan. Misschien willen zij er wel een hoger salaris, een vast contract bij de opdrachtgever of twee uur per week bij hebben.’

Mensen vinden
Intussen vragen  werkgevers zich af of er voor hen passende kandidaten zijn. Vindt Randstad als detacheerder die mensen uit het doelgroepregister wel? Die zijn er zeker, maar het is een kwestie van met aandacht en met partners zoeken om zo de juiste match te maken, zegt Yuca:  ‘Wij werken samen met UWV, WSP, gemeenten en andere jobcoach- of re-integratiebureaus, arbeidsontwikkelbedrijven of belangenverenigingen zoals de Hersenstichting. We hebben lokaal, regionaal en landelijk een groot netwerk. Maar er zijn ook nog steeds granieten bakken met mensen die er wel zijn maar die we met elkaar niet kunnen bereiken. Er is dus nog een enorm verborgen potentieel.’

Met detachering ben je als werkgever volledig ontzorgd, maar daar hangt wel een prijskaartje aan…
‘Het eerste is het doel. Dat is op een zo goed mogelijke manier mensen die op dit moment nog veelal aan de zijlijn staan, een passende en bij voorkeur duurzame plaatsing te bieden. Van werving en selectie, het aanvragen en verwerken van subsidies die terugstromen tot en met begeleiding tijdens ziekte , daar heeft de opdrachtgever geen omkijken meer naar. Onze medewerkers krijgen het salaris waar ze krachtens de cao recht op hebben. Daarbij zijn wij een commerciële organisatie die in concurrentie inspeelt op de behoeften van de markt. Met oog voor talent onder de werknemers.’

Tenslotte: hoe verder met de Banenafspraak? Die nog steeds groeit in aantallen, duidelijk meer een structureel karakter krijgt en – mede afhankelijk van het nieuwe kabinet – mogelijk wordt verbreed? 
Devran Yuca somt achter elkaar op: ‘Geen discriminatie meer tussen de ene en de andere arbeidsbeperkte en dus verbreding van de doelgroep. Publiek en privaat vanzelfsprekend bij elkaar. Veel meer toezicht en controle op de uitkomsten van bijvoorbeeld uitbesteed werk. Werk moet altijd lonen. En: de overheid geeft zelf altijd het goede voorbeeld.’

Over Randstad zelf als partij en partner hoeven wij niet in te zitten.

Tekst: Klaas Salverda