Met de Banenafspraak laat Nederland zien echt werk te willen maken van een inclusieve arbeidsmarkt. Maar dat betekent niet dat we niet kunnen leren van initiatieven elders. De komende weken richten we daarom onze blik over de grens. Hoe ondersteunen andere landen mensen met een arbeidsbeperking (en hun werkgevers)? We beginnen vlakbij, in België. Of Vlaanderen, om precies te zijn, want het arbeidsmarktbeleid is in België zaak van de gewesten.

Kunnen wij, Vlamingen, onze noorderburen iets leren over ‘inclusief arbeidsmarktbeleid’? Nederland scoort immers veel beter inzake werkzaamheidsgraad en levenslang leren! Maar toch valt het op hoe groot de kloof is tussen de algemene werkzaamheid en de werkzaamheid voor personen met beperkingen. Hier zijn we in hetzelfde bedje ziek.

En die ziekte moeten we dringend uitbannen omdat ze de groei van onze bedrijven remt gezien de vergrijzing van de beroepsbevolking en de hardnekkige kwalitatieve en kwantitatieve mismatch op onze arbeidsmarkten. Elk talent moet aan boord, ongeacht leeftijd, afkomst, scholing, beperking, … Enkel een inclusieve arbeidsmarkt biedt een antwoord op deze uitdagingen. Daar zijn we het alvast over eens! Maar hoe pakken wij dit aan?

Tip 1 Stel een concreet doel

De actie ‘op naar 100 000 banen’ heeft een concreet doel. Goed zo! We hebben doelen geformuleerd gekoppeld aan een verhoging van de werkzaamheidsgraad. Doelen laten ook een publiek debat toe over de bijdrage en verantwoordelijkheid van alle betrokken actoren.

Tip 2 Benoem een stevige arbeidsmarktregisseur

VDAB heeft de legitieme rol van arbeidsmarktregisseur met aansturing door de sociale partners. Dit zorgt voor een afgestemd beleid inzake bemiddeling en opleiding over alle actoren (publieke, private, lokale, ngo’s, ..) heen.

Tip 3 Geef de werkgeversorganisaties een uitvoeringsrol

Wij subsidiëren de werkgeversorganisaties om de poorten van hun leden te openen voor een diverse en gekleurde werkvloer. Ze krijgen concrete objectieven in dat kader opgelegd. Zo zijn ze niet alleen betrokken als sensibilisator maar ook als actor op het terrein.

Tip 4 Introduceer competentiegericht matchen

Competentiegericht matchen vertrekt enkel van een mogelijke competentiekloof en maakt abstractie van elke andere ‘hinderpaal’ zoals afkomst, beperking, .. Werkgevers die vacatures plaatsen bij VDAB, moeten de gevraagde competenties expliciteren.

Tip 5 Zorg voor een inclusief loopbaanbeleid

Via loopbaancheques willen we werknemers ondersteunen bij loopbaankeuzes, zodat ze met goesting langer kunnen werken. Door de erkenning van bepaalde loopbaancentra, methodieken en toetredingsvoorwaarden staat dit stelsel ook effectief open voor personen met een beperking. Dit bevordert hun inzetbaarheid.

Tip 6 Stakeholdersbetrokkenheid

De verenigingen van personen met beperkingen zijn structurele partners bij de uitbouw en uitrol van arbeidsmarktbeleid. Zij zetelen in de Commissie Diversiteit van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen en in het VDAB-Stakeholdersforum.

Tip 7 Publieke agendasetting

Voer acties en campagnes die heel zichtbaar zijn, ook voor het grote publiek. Zo organiseren we met toenemend succes de Duo Dag in Vlaanderen waarbij personen met beperkingen een dag ‘meelopen’ met een bedrijfsleider. Zo worden vooroordelen heel concreet gesloopt.

Met deze tips willen we komen tot een exclusief inclusief arbeidsmarkt beleid. De arbeidsmarkt zal pas gediend zijn indien inclusiviteit het uitgangspunt is.

Fons Leroy is gedelegeerd bestuurder van de VDAB, de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. Deze Vlaamse overheidsdienst brengt vraag en aanbod op de arbeidsmarkt samen en heeft vooral als taak om werkzoekenden te bemiddelen en te begeleiden naar werk.