Arbeidsmarkttekorten zijn van alle tijden. Ook in tijden van grotere werkloosheid zijn in bepaalde sectoren en in bepaalde beroepen tekorten. En omgekeerd is ook waar dat er mensen aan de kant blijven staan in een heel krappe arbeidsmarkt.
Arbeidsmarktprojecten zijn er te kust en de keur geweest. De meeste zijn mislukt. Slechts één project van flinke omvang lijkt op dit moment te lukken. En dat is de Banenafspraak. De afspraak uit het Sociaal Akkoord van 2013 dat er 100.000 nieuwe banen komen voor mensen met een arbeidsbeperking in het bedrijfsleven en 25.000 bij de overheid. Deze afspraak is tot nu toe geslaagd te noemen. Al waren regelingen complex en blijft het bestand van werkzoekenden met een arbeidsbeperking niet inzichtelijk.
Desalniettemin: het kan dus wel!
Steeds meer politieke partijen lijken te beseffen dat werken en meer gaan werken moet lonen. Dat een armoedeval voorkomen moet worden bij het verlies van toeslagen, kortom dat er geen netto boete moet zijn als mensen (meer) gaan werken. En zeker wanneer mensen uit een uitkering komen, zou er een behoorlijke inkomenssprong moeten zijn.
Dit probleem wordt al jaren benoemd. Doch de politieke wil het op te lossen ontbreekt tot nu toe. Zie hiertoe ook de oproep onlangs van Jacco Vonhof, voorzitter van MKB Nederland.
Gezien de demografische ontwikkelingen hebben we in de nabije toekomst iedereen nodig, ook mensen voor wie de toegang tot de arbeidsmarkt niet vanzelfsprekend is. Dat betekent dat een aanpak op meerdere niveaus: het fiscaal interessanter maken langer te blijven werken na de pensioendatum, mogelijkheden om naast de uitkering ervaring op te doen en bij te verdienen verruimen en bijvoorbeeld statushouders zo snel mogelijk de kans geven mee te doen.
Een aanpak à la de Banenafspraak kan werkgevers verleiden mensen aan te nemen. ‘Verleidingsinstrumenten’ als de no-riskregelingen bij ziekte, ruimere inzet van jobcaches, praktijkroutes om talenten vast te stellen en waar nodig fiscale regelingen hebben binnen de Banenafspraak hun waarde bewezen.
Om de contacten tussen werkzoekenden en werkgevers tot stand te brengen zijn regelmatig terugkerende banenmarkten met Meet & Greets en instrumenten als Open Hiring laagdrempelige manieren van arbeidsmarktoeleiding.
Nieuwe Tweede Kamer, nieuwe regeringspartijen: De Banenafspraakresultaten bewijzen de waarde van deze aanpak. Daarom: kies de Banenafspraak en gebruik de opgedane ervaringen om iedereen die wil werken, een kans te bieden.
*Aart van der Gaag is namens werkgeversverenigingen VNO-NCW en MKB Nederland het boegbeeld Banenafspraak. De komende weken schrijft hij een serie columns over de toekomst van inclusie onder het motto ‘Kies de Banenafspraak’
