Werk maakt een mens van een mens

Op 17 juni kiest Nederland voor de eerste keer een Minister van Gehandicaptenzaken. De Minister van Gehandicaptenzaken is een initiatief van de Lucille Werner Foundation en KRO-NRCV. Tijdens een live televisie-uitzending (maandag 17 juni om 21.15 uur op NPO 1) wordt de winnaar verkozen. De komende dagen krijgen de zes finalisten op deze site de kans om zich te presenteren. Vandaag: Frances Vereijken.

In al mijn plannen, voor nu en voor straks, speelt werk een centrale rol. Op dit moment ben ik in de running om Minister van Gehandicaptenzaken te worden. Ik droom elke dag over hoe ik die baan ga invullen en over de prachtige bergen aan werk die ik ga verzetten als ik het komend jaar de jongste vrouwelijke minister van Nederland mag worden.

Voor veel te veel mensen in Nederland geldt dat niet. Hun dromen en de realiteit van het werk dat ze graag zouden willen doen worden gedwarsboomd omdat de maatschappij te weinig is ingericht op de combinatie van werken en handicaps of chronische ziekten. Soms gaat het om praktische toegankelijkheid en onvoldoende aanpassingen, soms zijn er andere complexe vragen. Hoe ga je als werkgever om met een medewerker die door een chronische ziekte langere perioden afwezig is, maar ook goede en zeer productieve perioden kent?

Zoals zo vaak begint alles met het individuele verhaal. Pas als we elkaar leren kennen, kunnen we samen kijken naar wat wel kan en wat daar voor nodig is. Wet- en regelgeving moet mensen stimuleren om werk uit te proberen en ze opvangen als het echt niet lukt. Ambitie moet voor regels gaan en worden toegejuicht. Ik ga kijken naar hoe we wet- en regelgeving meer vanuit het positieve, het zoeken naar kansen – dan vanuit het negatieve, het verspelen van rechten – kunnen bijsturen.

Werk kent heel veel vormen

Ik vraag in dit stuk ook aandacht voor de werk- en dagbesteding. Werk- en dagbesteding is dagvulling op maat voor mensen die door een handicap of ziekte niet mee kunnen draaien in een reguliere baan. Werk- en dagbesteding richt zich op persoonlijke ontwikkeling en op een zinvolle daginvulling. Werk- en dagbesteding is voor mij een volwaardige vorm van werken. Ik ben ongelooflijk trots als ik zie wat mijn meervoudig beperkte broer en zijn groep (met hun betrokken begeleiders) elke dag weer voor elkaar krijgen. Als minister ga ik Nederland met werk- en dagbesteding kennis laten maken, een wereld laten zien die velen niet kennen en waar ze door verrast en geraakt zullen worden.

Ik sluit af met het voorbeeld van een jonge vrouw die door meervoudige beperkingen en een zware vorm van epilepsie heel weinig mogelijkheden tot daginvulling heeft. En toch werd door goede samenwerking met alle betrokkenen rond haar iets gevonden.

Drie keer per week gaat zij een half uur naar de bakker in de buurt, waar zij in de bakkerij een plekje heeft waar ze mag luisteren naar de geluiden en de stemmen, de geur van het verse brood mag ruiken, erbij mag zijn, op haar manier erbij mag horen.

De bakker had wat twijfel voordat hij eraan begon, maar die twijfel was snel weg. De persoonlijk begeleider vertelde me iets moois. Ze ging met de taxi mee om de vrouw te brengen, die de week daarvoor vakantie had gehad.

‘Gelukkig, je bent er weer,’ glunderde iedereen in de bakkerij.

‘We hebben je gemist vorige week, fijn dat je weer op je werk bent.’

Werk, in welke vorm dan ook, maakt een mens van een mens.