Als onderzoeker naar het overheidsbeleid rond arbeidsactivering en re-integratie heeft het mij vaak verbaasd dat ‘de werkgevers’ in dat beleid nauwelijks in beeld waren. Terwijl werkgevers toch de gatekeepers tot de arbeidsmarkt zijn. Met de banenafspraak is dat veranderd.

Werkgevers, en het personeels- of HRM-beleid in hun organisaties werden deel van de oplossing bij de aanpak van de arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking. Dat heeft – ondanks alle geluiden over het ‘falen’ van de Participatiewet en de banenafspraak – bemoedigende en veelbelovende initiatieven opgeleverd.

Het heeft ook tot een aantal belangrijke inzichten geleid. Inzichten, bijvoorbeeld, in de uitdagingen die werkgevers ervaren als zij mensen met een arbeidsbeperking in dienst willen nemen. Inzichten ook in wat werkgevers nodig hebben om inclusiever te worden. Niet alleen in termen van hun motivatie, want bij veel werkgevers is dat niet waar het aan schort. Maar motivatie is niet voldoende om werkgevers over de streep te trekken. Ze hebben bijvoorbeeld ook inzicht nodig in de mogelijkheden van de doelgroep. En inzicht in het vormgeven van functies, die relevant zijn voor organisaties én aansluiten bij de capaciteiten van de doelgroep.

Het is belangrijk dat beleidsmakers en beleidsuitvoerders deze inzichten ter harte nemen. Dat is ook waar werkgeversnetwerken en -organisaties om vragen. De door gemeenten en UWV geboden werkgeversdienstverlening speelt een cruciale rol in het ondersteunen van werkgevers en hun organisaties. Zij moeten ondersteuning op maat kunnen leveren. Want net zo goed als ‘de’ werkzoekende niet bestaat, bestaat ook ‘de’ werkgever niet. En net als werkzoekenden verwachten ook werkgevers dat beleidsmakers en beleidsuitvoerders hen verder helpen en niet tegenwerken.

Dat vraagt om deskundigheid van werkgeversdienstverleners. Deskundigheid om te achterhalen waar werkgevers tegenaan lopen. En deskundigheid om daarvoor passende oplossingen te ontwikkelen. En het vraagt om de beleidstools en de beleidsruimte die werkgeversdienstverleners nodig hebben bij het leveren van maatwerk.

Het succes van de banenafspraak hangt dus niet alleen af van de bereidheid van werkgevers om de afspraken na te komen. Het hangt ook af van de mate waarin werkgeversdienstverleners worden ondersteund en gefaciliteerd. Zodat zij dienstverlening van kwaliteit kunnen leveren. En samen met werkgevers kunnen ontdekken hoe de arbeidsmarkt inclusiever kan worden – en werkgevers daadwerkelijk deel van de oplossing kunnen zijn.

_________

Rik van Berkel is Universitair hoofddocent Universiteit Utrecht (Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap). Hij doet momenteel vergelijkend onderzoek in Noorwegen en Nederland naar de duurzame arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking in het MKB.