Deze zomer was het vijf jaar geleden dat in Nederland het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking geratificeerd werd. Ik herinner me nog goed hoe groot de euforie was. Zo’n beetje iedereen die hier voor had gestreden volgde de laatste behandeling in Tweede en Eerste Kamer. De overheersende gedachte was: nu gaat er echt wat veranderen, nu wordt vaart gemaakt met werken aan een inclusieve samenleving.

Terugkijkend zie ik vooral teleurstelling. De belangenbehartigers die vijf jaar geleden zo euforisch waren zijn bijna allemaal zwaar teleurgesteld. Zij zien bepaald geen reden voor een feestje. Ook het College voor de Rechten van de Mens concludeert dat er wel stappen zijn gezet, maar dat aanpassingen in de samenleving langzaam gaan. Mensen met een beperking worden bovendien nog te weinig betrokken bij het maken van beleid. Dit ondanks het motto van het VN-verdrag ‘Nothing about us without us’: ’Niets over ons zonder ons’.

Andere rapporten, bijvoorbeeld van samenwerkende belangenbehartigers, zijn nog somberder. Werkloosheid en armoede onder mensen met een beperking stijgen en er is een groot tekort aan aangepaste woningen. Harde conclusies.

Blinde vlek

Ook ik zie nog geen reden voor een feestje. Fysieke toegankelijkheid lijkt wel wat meer op de kaart gezet. Er is meer aandacht voor begrijpelijke informatie en ik zie steeds vaker ondertiteling bij filmpjes, voorleesfuncties op websites en beschrijvingen bij afbeeldingen. Maar echt meedoen in de samenleving is nog geen vanzelfsprekendheid als je een beperking hebt.

Toegankelijkheid blijft vaak een blinde vlek voor mensen die niemand met een beperking in hun omgeving hebben. Als je mij naar oplossingen vraagt, kom ik onder meer op de noodzaak kinderen met en zonder beperking samen naar school te laten gaan. Want zij zijn de werkgevers en werknemers van de toekomst.

Zet corona aan het denken?

In de huidige discussie over een maatschappelijke tweedeling tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden zeggen veel mensen met een beperking: ‘Wij kunnen al jaren niet meedoen en daar hoor je niemand over…’. Kan corona er toe leiden dat we ons meer in de positie van mensen met een beperking kunnen verplaatsen? Als we straks weer ongelimiteerd overal naar toe mogen – naar school, naar het werk en naar de kroeg – gaan we ons dan realiseren dat meedoen voor iedereen bereikbaar moet zijn? Dát zou pas een reden voor een feestje zijn!

_________

Inge Redeker is adviseur bij Vilans, kenniscentrum voor de langdurende zorg.
Inge Redeker over een volledig inclusieve maatschappij | Vilans.