Van betekenis zijn voor een ander: van grote betekenis!

Daar staan we voor, als organisatie die (gespecialiseerde)verpleging, verzorging en begeleiding biedt bij mensen thuis. We willen van betekenis zijn voor de ander en diegene op zijn of haar beurt (opnieuw) in staat stellen van betekenis te zijn voor anderen. Van betekenis kunnen zijn voor een ander biedt voldoening, zingeving, betrokkenheid.

In onze branche, de maatschappelijke gezondheidszorg, is maatschappelijke betrokkenheid evident. Een mooie werkplek bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt is dan ook vanzelfsprekend. Veranderingen in de gezondheidszorg, maar ook maatschappelijke en demografische veranderingen in ons land maken echter dat we naar nieuwe oplossingen moeten zoeken.

De context van ons werkveld is in de afgelopen jaren zo sterk veranderd dat jobcarving (het creëren van een passende werkomgeving voor een kandidaat) minder eenvoudig is geworden. De meeste thuiszorgorganisaties hebben een ontwikkeling naar een andere organisatievorm doorgemaakt. Organisatiestructuren werden ‘platter’, de toegenomen autonomie van professionals en teams van professionals leidde tot een sterke reductie van overhead. Terwijl juist in ondersteunende functies in het verleden passende banen voor kandidaten werden gecreëerd. Het aantal leidinggevenden is fors teruggebracht, terwijl in het verleden juist hier het creëren van passende arbeid en mogelijkheden voor begeleiding van kandidaten was belegd.

Ook de context van de thuiszorg is sterk veranderd: de stelselwijzigingen in de zorg en het streven naar zinnig en zuinig zorggebruik hebben de thuiszorg inhoudelijk sterk beïnvloed. Verschuiving van eenvoudige vormen van zorg- en dienstverlening, zoals bijvoorbeeld hulp bij de maaltijd, naar mantelzorgers en informele zorgvoorzieningen heeft ruimte gemaakt voor de toenemende vraag naar professionele zorg- en dienstverlening thuis. Ook sociale en demografische ontwikkelingen zijn merkbaar: mensen worden ouder en krijgen, naarmate de tijd vordert, doorgaans meerdere en complexere aandoeningen. Wanneer zorg noodzakelijk is, ontvangen mensen die zorg steeds vaker (en bij voorkeur) in de thuissituatie. We zien dat de opnameduur in de ziekenhuizen is verkort; herstellen na een ingreep doe je thuis, daar ontvang je de zorg die je nodig hebt. Andere vormen van zorg verschuiven van het ziekenhuis naar de thuissituatie, waardoor een opname voorkomen kan worden.

Deze ontwikkelingen stellen andere inhoudelijke eisen aan professionals; de zorg is complexer geworden. Ook het deskundigheidsniveau dat voor dit type zorg- en dienstverlening noodzakelijk is, verschuift. De beroepsvereniging, toezichthoudende instanties, geldverstrekkers als gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren stellen dan ook terecht hogere eisen aan de deskundigheid van medewerkers in de thuiszorg. De aard van het werk vraagt grote zelfstandigheid van medewerkers. Je werkt solistisch bij mensen thuis en staat weliswaar in contact met je collega’s, maar de fysieke afstand is er altijd. De mogelijkheden voor jobcarving zijn ook hierdoor sterk beïnvloed.

En toch lukt het nog steeds om – in nauwe samenwerking met het Werkgeversservicepunt – een passende werkomgeving te vinden voor kandidaten. Op maat, zoals dat in de zorgverlening ook zo van belang is. Zo konden we recent een nieuwe medewerker verwelkomen die in het verleden een opleiding tot verzorgende had gevolgd en door omstandigheden haar vak jarenlang niet meer had kunnen uitoefenen. Het lukte niet om via de reguliere weg voor herintreders in de zorg een baan te vinden. Door passende begeleiding en een aanpassing van taken voor een bepaalde periode kon deze medewerker aan haar oude liefde, het werken in de zorg, opnieuw invulling geven.

Nieuwe vraagstukken en mogelijkheden ontstaan. Het grotere beroep dat in onze maatschappij gedaan wordt op het netwerk van kwetsbare mensen heeft een keerzijde: er is een groep kwetsbare mensen die nauwelijks of geen netwerk heeft. Ook kan het beroep dat gedaan wordt op mantelzorgers langdurig en zwaar zijn, waardoor het ‘steunsysteem’ zelf kwetsbaar wordt. In dit kader wordt steeds vaker gesproken over professionele mantelzorgondersteuning. Met deze vorm van ondersteuning kunnen mantelzorgtaken gezamenlijk ingevuld worden of tijdelijk worden overgenomen. Niet wanneer de mantelzorger overbelast is, maar structureel en preventief. Zodat voorkomen wordt dat kwetsbaarheid in het steunsysteem ontstaat en mensen thuis kunnen blijven, in hun eigen sociale omgeving.

In professionele mantelzorgondersteuning zien we mogelijkheden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kennis te laten maken met het mooie werk in de thuiszorg en -als het mogelijk is- door te groeien via een opleidingstraject op maat naar een reguliere functie in de zorg. Een oplossing die in meerdere opzichten van grote betekenis kan zijn.