Nutbasisschool Teteringen: “Niet om de hete brij heen draaien”

Jaap Appeldoorn is de conciërge van Nutsbasisschool Teteringen in Breda en hij heeft een arbeidsbeperking. Al zal dit velen niet eens echt opvallen. “Jaap doet zijn werk heel goed en is voor het schoolteam, de ouders en de kinderen een vertrouwd gezicht”, aldus directeur Tom Pellis.

Kijken naar mogelijkheden

amen streven naar een betere wereld voor iedereen. Het is een van de uitgangspunten van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen en Stichting Nutsscholen Breda. “Het is dus niet meer dan logisch dat wij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans geven”, zegt Tom Pellis, directeur van Nutsbasisschool (NBS) Teteringen. “Hoe verschrikkelijk ik die term ook vind. Want wat we eigenlijk zeggen, is dat deze mensen ‘kansloos’ zijn. Het tegendeel is waar. Daarbij heeft iedereen beperkingen; de een is goed in rekenen en de ander beter in taal. Laten we stoppen met de problemen of beperkingen centraal te stellen en te kijken naar de mogelijkheden.”

De meerwaarde van werk

Toen NBS Teteringen in 2010 werd opgericht, telde de school nog maar 19 kinderen. Inmiddels is de school gegroeid en het aantal leerlingen bijna vertienvoudigd. Tom: “Jaap is al vanaf de oprichting bij ons. Een kleine, startende school was voor hem de perfecte plek om terug te keren naar werk.” Jaap Appeldoorn herinnert zich zijn eerste dagen als conciërge nog goed. “Toen ik gevraagd werd te solliciteren naar de functie van conciërge op NBS Teteringen, was ik door een psychische aandoening al zo’n acht jaar uit het arbeidsproces. Ik was echt weer toe aan een baan”, vertelt Appeldoorn. “Samen met mijn werkbegeleider van leerwerkbedrijf ATEA ging ik op gesprek. Dat viel me heel zwaar. De vragen waren pittig en ik was er dan ook niet van overtuigd dat ik zou worden aangenomen.

Toch mocht ik beginnen en heb ik samen met de toenmalig directeur de functie vormgegeven. Ik ben begonnen met drie uur per dag klein onderhoud te verrichten. Inmiddels draai ik werkdagen van zes uur en heb ik er ook steeds meer taken bij gekregen. Naast onderhoudswerkzaamheden doe ik nu bijvoorbeeld ook de boekhouding en surveilleer ik dagelijks op het plein.

Dat geeft me een ontzettend goed gevoel. De meerwaarde van werk voor iemand als ik is zo groot, dat realiseren veel mensen zich niet. Echt, het is veel fijner om te werken voor je geld dan om een uitkering te krijgen.”

Waarom niet?

Interessanter dan te vertellen waarom ondernemers wél in zee moeten gaan met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, vindt Tom het om te weten waarom zij het níet zouden doen. “Uiteindelijk kleven er geen nadelen aan werken met mensen uit de doelgroep. Het is een win-winsituatie. Maar echt. Met alle subsidies en beschikbare financiële regelingen heb je een relatief goedkope kracht en je helpt iemand in zijn ontwikkeling. De investering in opleiden en inwerken verdien je ruimschoots terug. En daar mag je ook gewoon trots op zijn. Iedereen doet altijd zo bescheiden, maar je mag jezelf er best voor op de borst kloppen. Ik ben heel trots op wat wij in de afgelopen jaren met Jaap bereikt hebben. Door zijn eigen inzet en door de tijd en aandacht die wij hem hebben gegeven.” Jaap knikt instemmend: “Ik heb hier zo veel geleerd en ben als mens enorm gegroeid. Ik ben ziek geworden, maar ook weer beter.”

Band opbouwen

Volgens Tom ligt het geheim van het succesvol inzetten van mensen met een arbeidsbeperking in het opbouwen van een band met de ander. “Neem de tijd, investeer in de relatie zodat je weet wat iemand beweegt en waar iemands kracht ligt. Geef complimenten en laat je waardering blijken. Zeg gewoon ‘Wat fijn dat je koffie hebt gehaald’. Daar groeit een mens van. En, draai niet om de hete brij heen. Zo geeft Jaap heel duidelijk aan wat hij wel en niet kan. Dat maakt het werken met hem makkelijker en zorgt voor duidelijkheid. Pas als je open en eerlijk durft te zijn, ontstaat er een echt gesprek en kom je verder.”