Met de uitvoering van de Banenafspraak gaat het de goede kant op: steeds meer organisaties bieden mensen met een arbeidshandicap een werkplek. Eind 2016 hadden werkgevers in de publieke en private sector ruim 22.500 banen voor de doelgroep ingericht. Om de gezamenlijke doelstelling van 125.000 aangepaste banen in 2025 te bereiken moeten nog flinke stappen worden gezet. Maar het begin is veelbelovend: het is werkgevers overduidelijk ernst.

Tot zover het goede nieuws. Want wat opvalt, is dat de groei vooral in de marktsector lijkt plaats te vinden. De realisatie van garantiebanen bij de overheid gaat een stuk stroever, als we op de cijfers afgaan. De teller voor de sector overheid (ministeries, decentrale overheden, onderwijs) bleef in 2016 steken op een magere 3600 aangepaste banen. Het kabinet besloot daarom kort na de zomer om voor deze sector de quotumregeling te activeren. Dit betekent concreet dat als er geen schot in de zaak komt, individuele overheden en onderwijsinstellingen na 2019 een boete opgelegd zullen krijgen.

Verzachtende omstandigheden
Nu is er wellicht een aantal verzachtende omstandigheden. Zo moet de sector overheid naar verhouding meer garantiebanen realiseren dan de marktsector, en in kortere tijd. Bovendien blijkt het met name op scholen niet eenvoudig om binnen de (beperkte) formatie ruimte te vinden voor aangepast werk. Een statistisch nadeel is dat banen in uitbestede diensten zoals catering, schoonmaak, repro en groen, niet meetellen in de realisatiecijfers van de overheid, maar van de marktsector.

Volop aan de bank
Maar dit alles ontslaat de publieke sector niet van de verantwoordelijkheid om ook als werkgever voorop te lopen bij de implementatie van de Banenafspraak. Hoe kan de overheid met gezag pleiten voor een inclusieve samenleving, als zij zelf als werkgever niet thuis geeft? Kortom, we moeten volop aan de bak. Door in CAO’s niet-vrijblijvende afspraken te maken over meer garantiebanen. Door werk te maken van een inclusieve organisatiecultuur. Door via ‘jobcarving’ de eigen organisaties slimmer in te richten. En door van elkaar te leren.

Volwaardig meedoen
Als provincies hebben we de handschoen opgepakt. In de CAO is de afspraak uit het sociaal akkoord over de garantiebanen voluit onderschreven. We monitoren de voortgang per provincie, wisselen goede voorbeelden uit en spreken elkaar actief aan op (tussen)resultaten. Op dit moment lopen we met het realiseren van aantal garantiebanen voor op de taakstelling. Maar ook voor provincies zal het een kwestie van lange adem zijn. Opdat mensen met een beperking in onze samenleving volwaardig kunnen meedoen – laten we dat doel scherp voor ogen houden!

 

Eddy van Hijum

Gedeputeerde Economie, provincie Overijssel