Anita Hubner is psychologe en schrijfster. Onlangs verscheen haar boek ’Vertel ik het wel of vertel ik het niet? Omgaan met het stigma op psychische aandoeningen‘. Hierin gaat ze in op vragen als: ‘moet ik bij een sollicitatie vertellen dat ik een psychische aandoening heb?’ ‘Wat vertel ik wel of niet?’ ‘en hoe vertel ik het?’

In deze driedelige columnserie legt ze uit waarom méér medewerkers met een psychische kwetsbaarheid leidt tot een bijdrage aan betere bedrijfsresultaten, beter risicomanagement van ziekte-uitval en minder ziekteverzuim. Lees ook deel 2: sollicitatie en zelfselectie en deel 3: tastbaar goed werkgeverschap.

Deel 1: hoe meer mensen met psychische kwetsbaarheid hoe beter.

Beste werkgever en HR-manager, u leest de kop van mijn gastcolumn goed. De kop gaat ongetwijfeld in tegen wat u doorgaans denkt, namelijk: mensen met een psychische kwetsbaarheid zijn niet competent, vallen snel uit door hun ziekte en daarmee loopt het ziekteverzuim op.

Wees eerlijk, dat denkt u toch? Hoe ik dat weet? Dat weet ik uit diverse onderzoeken van Evelien Brouwers. Onderzoeken die het veelvuldig het nieuws haalden. En die op veel belangstelling en bijval kunnen rekenen.

Ik heb overigens geen enkele werkgever of HR-manager gehoord op het nieuws die zei: ‘nee, het is niet waar wat Evelien Brouwers beweert.’ Dus dan zal het waar zijn, toch?

Na het lezen van mijn columns zult u tot dezelfde conclusies komen en u weet wat u daarvoor moet doen.

Stereotypen kloppen niet

Ik neem het u niet kwalijk dat u in stereotypen denkt. Mensen met een psychische kwetsbaarheid komen vaak in het nieuws als ze een delict hebben gepleegd. Of omdat hun lijdensdruk zo hoog is en hun problematiek te complex is, waardoor ze geen passende hulp kunnen krijgen. Of dat ze juist heel veel hulp nodig hebben omdat hun problematiek hen belemmert een zelfstandig leven te voeren.

Het is goed om te weten dat het slechts in totaal een kleine groep betreft die niet representatief is voor alle mensen die een psychische kwetsbaarheid hebben of krijgen.

Er zijn mensen die ooit in hun leven een psychose hebben meegemaakt, daarvoor in de psychiatrie zijn behandeld en daarna een hele goede baan vonden. Ik heb het over rechters, advocaten, hoge ambtenaren. Maar dat zullen ze nooit zeggen uit schaamte en angst voor negatieve reacties. Dus daarom denken we collectief: ze bestaan niet. Maar ze bestaan dus wel. En misschien is diegene wel úw leidinggevende.

Mensen vallen uit door stigma of vinden daardoor geen baan. Het komt niet door hun psychische kwetsbaarheid

Dacht u mensen buiten de deur te kunnen houden met een psychische kwetsbaarheid? Door mensen af te wijzen bij de sollicitatie als ze de moed hebben eerlijk te zijn? Of een ontslagprocedure op te starten zodra iemand psychisch ziek uitvalt, want u gaat ervan uit dat die persoon niet meer zijn of haar functie naar behoren kan uitvoeren.

Er werken nu mensen in uw bedrijf wiens klachten juist eerder buiten het werk optreden. Van een angststoornis hoeft u op het werk niks te merken. Maar dat uw werknemer in zijn vrije tijd het heel eng vindt om dingen alleen te ondernemen, dat weet u niet. Het kan echter ook zijn dat iemand zijn klachten probeert te verbergen op het werk. Als iemand dan uitvalt, dan denkt u: ah zie, je dat komt door de ziekte.

Maar dat is niet zo. Het is angst om het verborgen te moeten houden uit angst voor stigma, niet durven te vragen om aanpassingen en hulp, wat voor terugval zorgt. Niet de ziekte an sich. Maar stigma kan wel de klachten verergeren.

_________

Anita Hubner is psychologe en schrijfster. Onlangs verscheen haar boek ’Vertel ik het wel of vertel ik het niet? Omgaan met het stigma op psychische aandoeningen’.