Als het gaat over inclusie in Nederland gaat de discussie de afgelopen tijd vooral over het kabinetsvoorstel een loondispentatiesysteem in te voeren. De staatssecretaris werkt op dit moment haar voorstellen uit. De komende weken peilt ‘Op naar de 100.000 banen’ de verschillende meningen via een serie columns rond de vraag: waar moet een nieuw systeem aan voldoen om de doelstellingen uit de Banenafspraak te halen en Nederland inclusiever te maken? Vandaag: Kitty Jong, vicevoorzitter FNV.
“Loondispensatie = discriminatie” was de leus die onze leden onlangs riepen toen ze in een demonstratieve optocht naar de ingang van de Tweede Kamer liepen. Die leus stond ook op onze spandoeken. Daarmee was de toon gezet voor het debat dat daar ging plaatsvinden. De FNV heeft zich in het verleden tot twee keer toe succesvol verzet tegen loondispensatie en zal dat blijven doen.
De Participatiewet gaat ervan uit dat iedereen die dat kan, participeert op de arbeidsmarkt. Participeren is wat de FNV betreft volwaardig meedoen als werknemer. Met een cao loon, vakantiegeld, een kerstpakket en pensioen. Mensen met een arbeidsbeperking zijn geen tweederangs collega’s die je afscheept met een paar honderd euro en bijstand. Als je dat laatste al krijgt.
Het plan om de huidige loonkostensubsidie te vervangen door loondispensatie stuit op veel maatschappelijke en politieke weerstand. De enige voorstanders zijn de coalitie en de werkgeverskoepels. Individuele werkgevers vertellen een ander verhaal. Zij vinden loondispensatie oneerlijk en zien de risico’s die het voor de werknemers oplevert.
Die risico’s zijn betalingsachterstanden en schulden door een laag en wisselend inkomen uit twee bronnen (loon en uitkering).
Aanpassingen
Tijdens de Tweede Kamerbehandeling van de hoofdlijnennotitie over loondispensatie hebben diverse partijen de staatssecretaris verzocht om aanpassingen. Daar wordt nu aan gewerkt. Dat klinkt heel mooi maar zolang volwaardig werknemerschap niet het uitgangspunt is, zijn het slechts pleisters en geen oplossingen.
We hebben onlangs samen met CNV, VCP, Wij staan op, Ieder(in), de LCR en Cedris een gesprek gevoerd met staatssecretaris van Ark over de loondispensatie. Met diezelfde partijen hebben we in de afgelopen maanden luid en duidelijk te kennen gegeven dat loondispensatie niet alleen een heel slecht idee is maar ook ronduit discriminerend.
We hebben mevrouw Van Ark in het gesprek verteld dat loondispensatie wat ons betreft niet de oplossing is voor het probleem dat men wil oplossen. We delen de zorg van de staatssecretaris dat er nog teveel mensen met een beperking niet aan het werk zijn of komen.
Wij vinden het alleen geen oplossing om deze mensen dan maar goedkoper te maken. Van Ark wil dat werkgevers verleid worden mensen met een arbeidsbeperking aan te nemen door ze voor een paar honderd euro te laten werken. Wij zeggen: de problemen liggen op een ander vlak en zijn veel breder. En over de oplossing daarvan denken wij graag met de staatssecretaris mee.
Win-win
Alvast een voorzet: gebruik de kennis en infrastructuur van de sociale werkbedrijven door deze als sociaal ontwikkelbedrijf in te zetten. Een wettelijk recht op toegang tot (de dienstverlening) van een sociaal ontwikkelbedrijf biedt een springplank én een vangnet voor mensen met een arbeidsbeperking die daarvan gebruik willen maken om te werken. Bovendien krijgen de werkgevers dan waar ze echt bij gebaat zijn: gemotiveerde werknemers die begeleid en ondersteund worden door professionals die kunnen terugvallen op decennialange kennis en expertise. Ik zie een win-win, ook voor de staatssecretaris. U ook?
Kitty Jong Vicevoorzitter FNV
