Er zijn veel mensen die willen werken of meer werken. Ongeveer 1,2 miljoen mensen in Nederland hebben een zichtbare of niet zichtbare arbeidsbeperking. Meer dan de helft van hen heeft geen werk. Van de circa 300.000 mensen die onder de Banenafspraak vallen, heeft de helft werk. Wat daarvoor nodig is, maar ook meer feiten en cijfers, staan in de SER-publicatie ‘Neem iedereen mee’ (december 2020) over kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt.

Uit het recente rapport Arbeidsmarkt in kaart (SCP, juli 2022) blijkt dat één op de zes werkgevers een of meer werknemers met een arbeidsbeperking in dienst heeft. Een kwart van de werkgevers is bereid om (meer) mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Dat groeit, maar niet veel en de overheid loopt daarop achter. En dat terwijl het tekort aan personeel in veel sectoren enorm oploopt. Er zijn juist nu beslist kansen en mogelijkheden om ook mensen met (grote) arbeidsbeperkingen aan de slag te helpen. Waarom lukt dat nog niet?

Diversiteit brengt ook een kans op creativiteit en innovatie
Dat arbeidsbeperkten een diverse groep vormen is niet bij iedereen bekend. Hoog en minder hoog opgeleid, met meer en minder beperkingen. Tijdens de coronacrisis bleken mensen met een beperking soms juist weerbaarder en positiever dan anderen. Ik citeer een onderzoeker uit het SER-rapport: “Mensen met een beperking zijn kampioen-aanpassers. Ze doen hun hele leven al niet anders! Zij hebben een grote aanpassingskracht en zijn in feite zeer flexibele mensen”.

Een ander voorbeeld: sommige ICT’ers met een autisme-stoornis bleken met de juiste coaching prima in staat te zijn om op afstand hun werk te verrichten. Mijn conclusie: het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking is niet alleen een kwestie van gelijke behandeling of maatschappelijk verantwoord ondernemen. Meer diversiteit in arbeidsvermogen brengt ook een ander geluid in je organisatie, en biedt meer kans op creativiteit en innovatie. Juist nu is er vanwege de personeelstekorten een enorme kans om voor meer mensen met beperkingen een goede baan te realiseren.

Coaching en begeleiding zijn de sleutelwoorden
Bij de SER hebben we enige ervaring met het aannemen van mensen met een arbeidsbeperking. Er is veel begeleiding nodig, onder meer bij het bieden van ritme én een aangepaste werkplek. Bij sommige vacatures wordt nu expliciet vermeld dat de baan ook geschikt is voor mensen die een aangepaste werkplek nodig hebben. Dat helpt, maar zou best nog wel wat vaker mogen worden gedaan. Waardering van de talenten en kwaliteiten van mensen begint ermee ze ook echt te willen zien.

Denk in kansen, niet in belemmeringen
Bij veel werkgevers – publiek en privaat, groot, mkb en klein – zijn er dan meer mogelijkheden voor mensen met een arbeidsbeperking dan soms gedacht. Bovendien zijn er voor werkgevers allerlei vormen van ondersteuning beschikbaar, zoals subsidies en voorzieningen. Het begint bij de focus op talent, niet op beperking. Denk in kansen, niet in belemmeringen. Stel alle functies in je organisatie, van hoog tot laag, open voor mensen met een beperking. Zorg voor échte banen en inclusie in je organisatie. En: maak gebruik van de kennis en ervaring van werkgevers in je sector die zich al inzetten voor talent met een arbeidsbeperking. Die zijn onder andere te vinden bij de ondertekenaars van het Charterdocument ‘Werken naar vermogen’ van SER Diversiteit in Bedrijf.

Kim Putters is voorzitter van de Sociaal-Economische Raad. De SER is de belangrijkste adviesraad voor regering en parlement over sociaal-economische vraagstukken. In de SER werken ondernemers, werknemers en onafhankelijke kroonleden samen. (Foto Kim Putters: Jerry Lampen)

 

Hoe beschikbaar is de arbeidsmarkt? Zijn er genoeg passende kandidaten voor de open vacatures? Zijn genoeg werkgevers bereid om kansen te bieden aan groepen, die eerder aan de kant bleven staan? En welke rol speelt bij de krapte? Dat zijn de vragen van de Maand van de 1000 Voorbeelden. In deze serie columns en interviews vragen we arbeidsmarktexperts om antwoorden.

#1000voorbeelden

  • Volg alle ontwikkelingen van de Maand van de 1000 Voorbeelden in het liveblog
  • Zie onze agenda met een overzicht van alle evenementen tijdens de Maand van de 1000 Voorbeelden.
  • Meer informatie en hulpmiddelen zijn te vinden in de Toolkit
  • Luister naar de #1000voorbeelden podcast